stap voor stap... vooruit

"Nog eens: ik heb dat nog nooit gezien".
Ik had huiswerk gekregen. Ik had dat gemaakt. Grondig. Zoals altijd.
FM was onder de indruk.
Voor mij was dit normaal: ik heb altijd zo gewerkt.
Misschien werkt dat tegen mij, maar dit ben ik. Ik kan niet anders.
Ik kreeg 3 opdrachten:

1. zoek patronen in je leven. Samen met FM had ik er in de vorige sessie al een 5-tal gevonden. Na eens goed bekijken (grondig, dus) vond ik er zonder probleem nog een 5-tal die belangrijk genoeg waren om te vermelden. Waarschijnlijk zijn er nog, maar de patronen die ik vond wogen door. Ik had dat opgelijst met van elk patroon een aantal voorbeelden.
2. Kijk na hoe je reageert bij bepaalde 'events' in een onderverdeling: I do, I sence, I feel en I think. Ik had dit terug per event opgelijst. Om duidelijk te zijn had ik daar een Excel-file van gemaakt dat overzichtelijk was.
3. Zoek uit door wat er in je levenslijn gebeurde hoe het komt dat je nu in een burn-out zit. Dat vond ik een moeilijke. Toen ik dat tegen FM zei vroeg hij me waarom ik dit moeilijk vond. Mijn antwoord, dat ik problemen had met het duidelijk vinden van redenen, maar dat het eerder een samenloop van verschillende zaken was, werd volledig beaamd door FM.

Na bespreking van dit 'huiswerk' zei FM me dat ik al zeker één stap, eigenlijk misschien al meer stappen vooruit was in mijn 'herstel'.

Een beetje technisch nu: er zijn bij de 'behandeling' van burn-out een aantal fases: 

• je zit op een dieptepunt, waar je zelfs fysiek niet meer verder kan. Je bent doodmoe, kribbig, onredelijk bij momenten, afwezig, neemt foute of verkeerde beslissingen,... . Op dat moment moet je 'stop' zeggen, en als je dit zelf niet doet moet je daartoe verplicht worden. Alhoewel: op een zeker moment kan je echt niet meer!
• je moet leren diagnosticeren. Dit betekent dat je een hele boel zaken moet leren herkennen en erkennen. Wat hoort daarbij? Loslaten en vooral tot rust komen. Even de vraag stellen: wat gebeurt er? Waarmee ben ik bezig? Trager leven.

FM legde me uit dat de meeste 'patiënten' (eigenlijk is dat woord niet juist, maar soit: het komt het dichtst in de buurt) lang in deze 2 fases zitten. De vermoeidheid, zowel fysisch als psychisch, is zeer diep en het is moeilijk om uit die put te geraken, hoe zeer je dit ook wil. De volgende fase, de diagnosticering, is nog moeilijker: het vraagt veel studie en nadenken om objectief tot een juist oordeel te komen over wat er gaande is. Meestal zijn gebeurtenissen 'gekleurd' met de eigen subjectiviteit en wordt niet steeds de juiste weergave gegeven van het gebeurde of de feiten. De 'mens' heeft ook de neiging om een zondebok te zoeken en die meestal ook te vinden, al dan niet terecht. Eens proberen de zaken op een andere manier bekijken (FM zei me: 'denk eens aan: ik bekijk het tafereel uit een helikopter, waar jij dan beneden een rol hebt in wat er zich afspeelt'), waar je het hoofd vrijmaakt van alles wat dat subjectief kan beïnvloeden om te begrijpen wat er gebeurt, is geen gemakkelijke oefening.

• je koppelt terug. Dat wil zeggen dat je eens nadenkt over wat gebeurde en dit in de juiste context plaatst, terug zonder veel subjectiviteit. Ook niet zo eenvoudig, maar als je voorgaande stap genomen hebt kom je daar iets gemakkelijker toe.
• je concretiseert. Je denkt alternatieve oplossingen uit die je probeert toe te passen.

FM vertelt me dat ik al in deze fase zit, dus eigenlijk al één à 2 stapjes vooruit: ik kan in bepaalde gevallen al concreet zeggen (of aanvoelen) wat er gebeurde en daar een praktische of mogelijke oplossing voor bedenken en uitvoeren. Als voorbeeld gaf FM me mijn lijstje terug over het bijhouden van events en mijn reactie. Daarbij wees hij me het eerste aan. Mijn echtgenote had een vijsje, dat ik apart had gelegd (ongewild) weggestoten, zodat ik het niet terugvond. Ik voelde me boos worden. Ik had echter in de literatuur gelezen dat je zo'n gevoelens kan onderdrukken door eens rustig tot 10 te tellen. Ik had dat gedaan en was tot het besluit gekomen: mijn vrouw deed dit niet expres, is het niet beter dat vijsje te zoeken (ik vond het ook zeer snel), wat of wie helpt het als ik me boos maak, ik spreek er haar straks eens rustig over aan.

Ik had het probleem geconcretiseerd: (event = vijsje weg), ik werd eerst boos (I feel), ik denk na (I think), ik tel tot 10 (I do), ik werd rustig (I sence). Mensen hebben de neiging om stappen over te slaan en dan gaat het fout. 

Dit is mijn huiswerk voor de volgende 4 weken (want de terugkomperiodes worden langer): probeer dat toe te passen bij alle 'events' dat je tegen komt, zowel kleine als grote.

Zelfzorg is het woord: zorg voor jezelf, op elk gebied. Maak dat je fysisch in orde bent (zonder forceren), maar oefen ook op alles in de juiste context zien (niet eenvoudig). Luister daarbij naar je lichaam en forceer niets (als je geen zin hebt om bijvoorbeeld te fietsen, doe het niet, al staat daar een club te wachten). Bouw op. Maar: in kleine stapjes. Probeer niet om jezelf te veranderen (lukt toch niet), maar om toch tegen een aantal dingen anders aan te kijken en vooral anders te reageren, extern en intern.

Mens sana in copora sano. Geniet van de mooie dingen en laat je niet van de wijs brengen door negatieve zaken. Mooie gezegdes die ik nu wel in praktijk moet toepassen, hoe moeilijk dit soms lijkt.

• een volgende stap is werken aan de toekomst: wat als ik me beter voel? Hoe los ik een aantal zaken op? Moet ik ze oplossen? Denk eens na aan wat je graag doet of deed op je werk. Wat is daarbij bruikbaar?

Maar: dit is nu nog niet aan de orde: eerst de vorige stappen nemen. FM zei me: we hebben een versnelling hoger geschakeld. Nu moeten we oppassen, want je kan de neiging hebben om te vlug naar een te hoge versnelling te schakelen en dan... val je stil. 

Ik kreeg tijd om stap voor stap vooruit te gaan.

Ik moet die tijd nemen, bewust.

Ik moet me nog niet afvragen of tobben over wat de toekomst zal bieden.

Maar nu: ik ga vooruit en dat doet deugd.